Favela Rocinha

1 juli 2015 - Rio de Janeiro, Brazilië

Vandaag gaan we op uitstap met Favela Adventures. Veel laat de naam niet aan de verbeelding over, we gaan Rocinha, een gepacifeerde favela bezoeken. Op die manier hopen we niet enkel een beeld van Rio te krijgen op basis van wat we zien in Zona Sul met zijn stranden, waar de welgestelde cariocas (inwoners van Rio) wonen.
We worden opgepikt aan ons hotel door Jody, de gids, die twee jaar terug verhuisde van UK naar Rio, zonder er ooit eerder te zijn geweest. Hij woont sindsdien in de favela, net zoals de andere gidsen van Favela Adventures, hoewel zijn initiële plan was om Engels te onderwijzen aan jongeren. Onze groep bestaat uit ons gezin en twee zussen uit UK. We nemen de bus door de ochtendspits van Rio en krijgen onderweg uitleg van Jody. Hij vertelt dat we naar een veilig deel van de favela gaan, dat er 250000 inwoners zijn op 780 vierkante meter, meestal uit de lagere 'working class' zoals taxichauffeurs, hotelpersoneel, ... maar dat het voor mensen met een laag loon (zo'n €350) onbetaalbaar is om ergens anders in Rio te wonen. 25% van de opbrengst van de tours gaat naar projecten voor jongeren in de favela, in de hoop zo iets te betekenen en hen misschien een beter leven te geven.
We horen dat er nog delen van de favela in handen zijn van drugsbendes (waar wij niet heen gaan) maar dat doordat er een code heerst in de wijk het er - relatief - veilig is. Wanneer iemand een misdaad begaat in de favela zelf wordt zijn hand bijvoorbeeld afgesneden, dus inwoners met echt slechte bedoelingen trekken naar de stranden om daar toeristen te beroven. Dat mag van de code :).
Vooral wanneer de politie binnenvalt zijn er vuurgevechten en is het er niet OK.

Aangekomen in Rocinha wandelen we naar de top van de favela vanwaar we een prachtig zicht hebben op de stad - ver weg zien we de stranden, Sugerloaf mountain en Cristo Redentor. Wij stappen, maar de inwoners nemen bergop vooral de motor-taxi's waarvan de chauffeurs te herkennen zijn aan hun gele vestjes.

Emiel en Louis dragen hun Braziliaanse voetbaltruitjes en krijgen daar veel reactie op... Waar we langskomen klinkt telkens Brazil of Neymar en zien we opgestoken duimen.
We dalen af en Jody blijkt een zeer aangename gids die ons hopen info geeft over het dagelijkse leven. Alles in de wijk is aangelegd door de inwoners zelf, riolering, waterleiding, electriciteit, ... De favela is ondertussen gelegaliseerd, en er zijn scholen, medische centra en dergelijke meer. We krijgen uitleg over het post systeem (er is slechts één officiële straat, dus enkel daar kan post toekomen - aan de voordeur van de kapper staat een mandje met 100den brieven van mensen die dat adres gebruiken voor hun post), het onderwijs (er zijn in Rio zoveel kinderen en zo weinig openbare scholen/leerkrachten dat de kinderen slechts 4 uur les hebben per dag, in twee groepen - bijna niemand studeert dan ook verder), vuilnisophaling (je kan je afval naar enkele centrale punten brengen waar het dagelijks wordt opgehaald), hoe de huizen worden gebouwd (maximum 6 verdiepingen, anders wordt het onstabiel) en zoveel meer. Voor ons zeer boeiend, maar voor de jongens duurt het wat lang, ondanks vertalen van de voor hen meest leuke dingen.

Tot we aan een pleintje komen waar enkele jongetjes aan het voetballen zijn en Emiel met Jody tegen hen mogen spelen. Europa tegen Brazilië zeg maar, en de strijd is nogal ongelijk. De wedstrijd eindigt één tegen één, Emiel tegen een net als hij achtjarig kereltje en het is niet te geloven hoe die kan voetballen. Emiel is (net als wij) onder de indruk, en meent dat zelfs de best van zijn klas nog niet half zo goed kan sjotten... Hij vat het sportief op en vraagt zich af of hij tegen de volgende Neymar heeft gespeeld (wie weet...). Het maakt in elk geval dat de toer ook voor de jongens boeiend wordt, want de belofte van nog meer voetbal op het einde van de toer doet wonderen.

We gaan langs bij Zezinho, de wat vreemde maar warme eigenaar van Favela Adventures. Hij heeft drie katten waar de jongens even mee spelen en zijn slagzin 'ciao ciao miauw' wordt door hen overgenomen (de lezer is gewaarschuwd). Hij staat vol tatoos die allemaal gerelateerd zijn aan de favela (100% Rocinha en zo meer). In zijn tweekamerappartement is een DJ school, een initiatief om een aantal jongeren van de favela een doel te geven.

Onze volgende stop is een 'kilo' restaurant, en voor de helft van de prijs van gisteren eten we zeker zo goed. Louis krijgen we opnieuw niet aan de groenten, veel moeite doen we ook niet met de pot vanuit België meegebrachte vitaminepillen in gedachten.

Na het eten gaat Jody een bal kopen en trekken we naar een voetbalveldje aan de voet van de favela. Geen kinderen te zien, maar eens wij beginnen te spelen (ook voor mij is er geen ontsnappen aan) komen ze plots van alle kanten. Emiel en Louis beleven de tijd van hun leven, zo fijn om te zien dat ze in een mum van tijd en zonder woorden integreren in de bende. Na meer dan een half uur spelen maakt één van de Braziliaantjes de opmerking 'hey, he's a gringo' naar Emiel, tot hilariteit van iedereen die het hoort (en verstaat). Louis is de kleinste van de hoop, en het stoort niemand dat hij midden op het plein de bal in zijn handen neemt (ah ja, want hij is de keeper en dan mag dat). De grotere jongens doen alles om Emiel te laten scoren tot dat lukt en hij zo fier als een gieter de rest van de dag rondloopt... 

Zo is deze dag voor ons allemaal nu al een hoogtepunt! Jody zet ons op de bus terug naar Copacabana en hoewel de chauffeur zeker niet de zachtste is (maar dat zijn ze hier geen van allen) valt Louis zeer snel in slaap.

Terug 'thuis' testen we het zwembad, dat zowat het kleinste ooit moet zijn, en eten we gekochte broodjes op de kamer. Om halfacht vragen de jongens of ze mogen gaan slapen, en niet veel later zijn ze vertrokken naar dromenland...

Foto’s